Programma Aanpak Ondermijning Schiphol (PAOS)

PROGRAMMA ONDERMIJNING

De luchtvaart op Schiphol kent een efficiënte, logistieke afhandelingsketen rond vliegverkeer, reizigers- en vrachtvervoer, bagagestroom en bevoorrading. Hiermee is Schiphol als belangrijkste internationale luchthaven van ons land helaas ook een aantrekkelijk doelwit voor (internationaal) georganiseerde criminaliteit. Denk bijvoorbeeld aan de smokkel van verdovende middelen, maar ook van geld en goederen naar en uit Nederland. Deze criminele activiteiten kunnen leiden tot verstoring van de bedrijfsvoering en legale (infra)structuren, reputatieschade en risicos voor de veiligheid en integriteit van medewerkers en bedrijven.

Publieke en private partijen hebben de afgelopen jaren met diverse activiteiten geprobeerd om op en rond Schiphol ondermijning tegen te gaan. In 2020 is in opdracht van de gemeente Haarlemmermeer en de Stuurgroep Aanpak Ondermijning Noord-Holland het Ondermijningsbeeld Schiphol opgesteld. Hierin staan verschillende aanbevelingen om de aanpak van ondermijning op de luchthaven verder te versterken.

Op basis hiervan is een geconcretiseerd Plan Van Aanpak Ondermijning Schiphol opgesteld. De betrokken publieke en private partners voeren dit plan uit vanuit Programma Aanpak Ondermijning Schiphol.

Hoofddoelstelling Plan van Aanpak Ondermijning Schiphol

“Een afname van de ondermijnende criminaliteit middels het versterken van de integrale aanpak op de luchthaven Schiphol door middel van implementatie en borging van publiek-privaat gedragen maatregelen tot 31 december 2023.”

Locatiegerichte aanpak

Focus

Binnen de locatiegerichte aanpak zijn het gebied Schiphol-Oost (General Aviation; beveiligd bedrijventerrein; regulier bedrijventerrein) en de bagagekelder het belangrijkst in onze strijd tegen ondermijning.

Doelen en resultaten

Doelen

  • Een beeld van criminele (ondermijnende) activiteiten op Schiphol-Oost dat de betrokken publieke en private partners gezamenlijk opstellen met relevante informatie. Op basis hiervan voeren de partners een gezamenlijk actieplan uit. Samen pakken zij misstanden aan en werpen zij effectieve barrières op tegen ondermijnende criminaliteit op Schiphol-Oost;
  • Een bijdrage aan een integer gebruik van General Aviation op de luchthaven Schiphol om (drugs-, geld- en mensen)smokkel te voorkomen;
  • We hebben de bestaande beveiliging die uit de EU-regelgeving voortvloeit met aanvullende maatregelen versterkt. Daarmee kunnen we (ondermijnende) criminaliteit op het beveiligd bedrijventerrein Schiphol-Oost tegengaan;
  • Een integere bagagekelder. Daarbij zijn het voorkomen en vroegtijdig herkennen dan wel verstoren van niet-integer of crimineel gedrag in de kelder de uitgangspunten.

Beoogde resultaten

  • Voorzetting van het ingerichte (samen)werkproces van partijen, werkend in RIEC-verband op Schiphol-Oost, gericht op informatiedeling en de gezamenlijke aanpak van (mogelijke) misstanden (binnen het Lokaal Overleg Schiphol-Oost);
  • Een goede gezamenlijke informatiepositie op Schiphol-Oost is verder opgebouwd onder andere door een jaarlijkse update van de bedrijvenscan en het verbeteren van registratie.
  • Publieke en private partners hebben hun zicht op activiteiten op bedrijventerrein Schiphol-Oost behouden (aan de hand van de opgeleverde bedrijvenscan);
  • Versterking van het General Aviation Back Office voor het verstevigen van de informatiepositie, inlichtingenbeelden en informatiegestuurd optreden;
  • Aanpassingen in de fysieke omgeving van de locaties, zoals verbeterde toegangssystemen,  toegangspassen en straatverlichting. Hierdoor ontstaat meer zicht en grip op de locaties en een sterkere informatiepositie;
  • Een gezamenlijk inzicht in de mogelijkheden en eventuele beperkingen van de partners, stakeholders, omgeving en in andere contextuele aspecten en factoren die de effectiviteit van interventies (kunnen) bepalen;
  • Een door alle partijen samengestelde matrix met mogelijke interventies en barrières die de weerbaarheid en integriteit van (de medewerkers van) de bagagekelder vergroten. Dat doen we door een aangescherpt (integraal) handelingsperspectief;
  • De samenwerkende partijen voeren onvoorspelbare controles uit bij personeel dat de poort uitgaat.

Branchegerichte aanpak

Focus

Binnen de branchegerichte aanpak zoeken we samenwerking met verschillende bedrijven en branches op de luchthaven. Zo kunnen we kwetsbaarheden in het logistieke proces ontdekken en, in het kader van ondermijnende criminaliteit, barrières opwerpen tegen het misbruik hiervan. 

Doelen en resultaten

Doelen

  • Het opwerpen van barrières tegen ondermijnende criminaliteit binnen de geprioriteerde branches (onder andere schoonmaak en catering). Daarmee voorkomen we misbruik van kwetsbaarheden in de logistieke processen door criminelen en niet-integere medewerkers.

Beoogde resultaten

  • We hebben de risico’s beschreven en de maatregelen in een interventiematrix gebundeld;
  • We hebben de geïdentificeerde risicos besproken met de betreffende branches. Zij hebben bedrijfsprocessen aangepast om weerbaarder te worden. Ook zijn hiervoor controles uitgevoerd;
  • Meer bedrijven en branches voelen zich verantwoordelijk om ondermijning tegen te gaan en hebben de middelen om dat te doen;
  • Bedrijven en branches besteden meer aandacht aan het verhogen van de bewustwording rondom ondermijning en het weerbaar maken van hun personeel. Elke branche heeft een dynamisch interventieplan, gericht op het terugdringen van mogelijkheden om logistieke processen te misbruiken;
  • We hebben de invoering van een mogelijk vergunning- of certificeringsstelsel, voor bedrijven die zich op de luchthaven willen vestigen, juridisch verkend. Doel hiervan is onder andere om meer zicht en grip te krijgen op bedrijven die op Schiphol gevestigd zijn en om malafide ondernemingen van de luchthaven te weren.

Integriteit pashouders

Focus

Er werken heel veel mensen op de luchthaven. Om ondermijning succesvol tegen te gaan, zijn we mede van hen afhankelijk. Daarom investeren we in dit project in het toerusten van deze medewerkers met de benodigde kennis en kunde, zodat zij een sterke schakel zijn in het terugdringen van ondermijning op Schiphol. Ook zorgen we voor duidelijke meldpunten en meldroutes. 

Binnen deze aanpak vallen ook de prioriteiten ‘PPS-infodeling’ en ‘Investeren in strafrechtelijke corruptieonderzoeken’.

Doelen en resultaten

Doelen

ewustwording

  • Het continu bevorderen van integer gedrag en bewustwording van (signalen van) ondermijnende criminaliteit bij de organisaties actief op Schiphol;
  • Het bewustzijn onder medewerkers van organisaties op de luchthaven, ten aanzien van de gevaren en risico's van ondermijnende criminaliteit, is verder toegenomen;
  • Medewerkers kunnen mogelijke criminele activiteiten herkennen;
  • Medewerkers willen signalen van ondermijnende criminaliteit melden. Er zijn duidelijke meldpunten waar ze daarmee terecht kunnen. Ook zijn er afspraken over meldroutes, meldcodes, terugkoppeling en mogelijke opvolging van signalen.

PPS-infodeling

  • We hebben de mogelijkheden tot informatiedeling over personen in het bezit van een Schipholpas verkend;
  • Het kunnen analyseren van structureel oneigenlijk gebruik van Schipholpassen en inzicht krijgen in de verschillende (afwijkende) pasbewegingen.

Strafrechtelijke onderzoeken

  • Het (nader) in kaart brengen, opsporen en vervolgen van personen/bedrijven die corrupte netwerken vormen op Schiphol én het doen van aanbevelingen waarmee barrières opgeworpen kunnen worden.

Beoogde resultaten

Bewustwording

  • We hebben meer bewustwordingstrainingen aan medewerkers gegeven, waarin ook aandacht is voor de manier waarop ze signalen kunnen melden;
  • Er zijn meldpunten en meldroutes (beter) ingericht;
  • Er wordt gebruik gemaakt van de e-learning met betrekking tot bewustwording, het herkennen van ondermijnende activiteiten en het melden hiervan;
  • Zo veel mogelijk publieke en private partijen hebben Point of Contacts Ondermijning (POCOs) aangewezen en opgeleid. Deze POCOs geven de strijd tegen ondermijning een vaste plek binnen hun organisatie en zorgen voor samenhang en samenwerking. Ze vormen samen een stevig netwerk;
  • Binnen werkprocessen is er aandacht voor het thema ondermijning;
  • De website sterkeluchthaven.nl is actief en vormt ook een actuele leeromgeving ten behoeve van de e-learning.;
  • De samenwerkende partijen voeren onvoorspelbare controles uit bij personeel dat de poort uitgaat.

image

Investering project Programma Aanpak Ondermijning Schiphol (PAOS)

Overige projecten programma ondermijning